Lăng mộ Tần Thủy Hoàng – nơi yên nghỉ của vị hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Quốc – được xem là một trong những kỳ quan khảo cổ vĩ đại nhất lịch sử. Tuy nhiên, cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa dám mở niêm phong phần sâu nhất của lăng mộ, nơi được cho là ẩn chứa vô vàn bí ẩn và nguy hiểm chết người.
Bí ẩn chưa lời giải về lăng mộ Tần Thủy Hoàng
Khi nhắc đến lăng mộ này, nhiều người liên tưởng ngay đến đội quân đất nung nổi tiếng với hơn 8.000 bức tượng chiến binh được chôn cùng hoàng đế. Nhưng ít ai biết rằng, bên trong lòng mộ còn có những dòng sông thủy ngân lỏng được mô phỏng như một bản đồ thu nhỏ của đế chế Tần. Hàm lượng thủy ngân cao bất thường trong khu vực này đã được xác nhận qua nhiều nghiên cứu khoa học, làm dấy lên lo ngại về độ nguy hiểm nếu khai quật.
Do những rủi ro quá lớn, các nhà khảo cổ buộc phải áp dụng kỹ thuật chụp cắt lớp Muon (Muography) để quan sát cấu trúc bên trong mà không cần khai quật trực tiếp. Những thông tin này được trình bày trong bộ phim tài liệu “Bí ẩn các chiến binh đất nung” của Netflix, do đạo diễn James Tovell thực hiện, khám phá cuộc đời, cái chết và di sản của hoàng đế Tần Thủy Hoàng.
>> Khám phá bí mật bên trong những ngôi mộ cổ Trung Quốc
Những người phát hiện lăng mộ và số phận đầy bi kịch
Năm 1974, một nhóm nông dân sống gần thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, trong một nỗ lực đào giếng chống hạn, đã vô tình phát hiện bức tượng đầu tiên trong số hàng nghìn chiến binh đất nung. Tuy nhiên, thay vì được tôn vinh, số phận của họ lại gắn liền với những bi kịch nghiệt ngã.
Ba trong số bảy người tìm ra lăng mộ đã qua đời trong hoàn cảnh đầy bi thương. Wang Puzhi, 60 tuổi, tự kết liễu cuộc đời vào năm 1997 vì không đủ tiền chữa bệnh. Hai nông dân khác, Yang Wenhai và Yang Yanxin, cũng ra đi khi còn rất trẻ, sống trong cảnh nghèo khổ không xu dính túi.
Những người còn lại, dù vẫn sống nhưng cũng không khá hơn. Một số người phải ký sách tại cửa hàng lưu niệm gần khu khảo cổ để kiếm sống với mức thu nhập chỉ vài USD mỗi ngày. Trong đó, ông Yang Zhifa – một trong những người phát hiện đầu tiên – từng chia sẻ rằng ông không hề nhận thức được tầm quan trọng của phát hiện này vào thời điểm đó.
“Khi đào được một vật giống như chiếc bình, một dân làng đã xin tôi mang về nhà để đựng đồ. Sau đó, chúng tôi tiếp tục đào và thấy một bức tượng lớn hơn. Không ai nghĩ đó là một kho báu khảo cổ,” ông Yang kể lại. Chỉ đến khi các nhà khảo cổ xuất hiện vài tháng sau, họ mới nhận ra giá trị thật sự của phát hiện này.
>> Làm sao để biết những ngôi mộ có phong thủy đẹp?
Vinh quang không đến với người tìm ra báu vật
Dù đã giúp nhân loại khai phá một trong những di sản khảo cổ quan trọng nhất thế kỷ 20, những người nông dân này lại không được hưởng lợi gì từ phát hiện của mình. Ông Yang Zhifa không hề ghé thăm khu di tích trong suốt 20 năm cho đến khi được thuê làm công việc ký sách vào năm 1995 với mức lương 300 nhân dân tệ/tháng (tương đương khoảng 40 USD theo tỷ giá ngày nay).
Đến nay, ông Yang vẫn giữ lại chiếc cuốc dùng để đào ra những chiến binh đất nung, nhưng không phải như một kỷ vật lịch sử, mà đơn giản là để trồng hoa trong vườn nhà.
Lời nguyền của lăng mộ hay sự thật trần trụi?
Sự ra đi đầy ám ảnh của những người phát hiện lăng mộ đã làm dấy lên nhiều đồn đoán về “lời nguyền” của Tần Thủy Hoàng. Tuy nhiên, giới nghiên cứu cho rằng đó chỉ là hệ quả của cuộc sống khốn khó tại vùng nông thôn Trung Quốc vào thời điểm đó, khi những người công nhân không được hưởng bất kỳ lợi ích nào từ phát hiện mang tầm vóc thế giới của mình.
>> Cách sắp xếp mộ theo thứ tự trong nghĩa trang gia đình
Dẫu vậy, lăng mộ Tần Thủy Hoàng vẫn còn nhiều bí ẩn chưa được giải mã. Liệu những dòng sông thủy ngân có thật sự tồn tại? Có những cạm bẫy nào đang chờ đợi phía sau cánh cửa phong kín suốt hơn 2.000 năm? Câu trả lời có thể chỉ đến khi con người đủ công nghệ để khai mở nơi này một cách an toàn.
